De zorg staat al langere tijd voor grote uitdagingen, maar nu na de coronacrisis, stapelen de problemen zich op. Lange wachtlijsten voor patiënten, een tekort aan personeel en veel personeel wat er wel is, is overwerkt. Verduurzamen staat niet meteen op nummer één in de prioriteitenlijst, terwijl de zorg wel een grote verantwoordelijkheid heeft ten aanzien van de milieuvervuiling.

De uitdagingen zijn groots en divers

Van alle Nederlandse CO₂-uitstoot is 7 procent te herleiden naar de zorg, bleek uit onderzoek van adviesbureau Gupta Strategist. Een groot gedeelte daarvan ligt aan de gebouwen en het verbruik van verlichting en zware apparatuur, maar ook de ritjes met ambulances en medicijnen zijn verantwoordelijk voor deze uitstoot. Het plaatsen van zonnepanelen en het isoleren van gebouwen zou een oplossing kunnen zijn, maar vaak wordt daar niet voor gekozen vanwege geldgebrek. Daarnaast leeft het sentiment dat je eerst maar eens bij bedrijven als Shell moet zijn voor verduurzaming. Het redden van levens gaat nu eenmaal voor duurzaamheid. Allemaal begrijpelijk, maar niet toekomstbestendig.

Naast een grote CO₂-uitstoot, is de afvalstroom van de zorg enorm: denk alleen al aan wegwerphandschoenen en medicijn strips. Voor de hygiëne wordt alles ook nog eens allemaal apart en in plastic verpakt  aangeleverd. En dit is helaas niet de enige afvalstroomwaar het milieu zwaar belast wordt. De andere afvalstroom, namelijk die van de medicijnresten in het afvalwater, heeft een groot, negatief effect op ons milieu.  Op verschillende manieren komen er stoffen in ons drinkwater terecht. En net als voor het plastic afval, is er voor dit probleem niet 1 oplossing.

The Green Deal

De zorg staat dus voor een enorme uitdaging. De instellingen in de zorgsector en het RIVM hebben daarom de Green Deal Duurzame Zorg opgericht. Het RIVM wil de zorgsector ondersteunen bij het verduurzamen en onderzoekt nieuwe mogelijkheden. Hun opgedane kennis willen ze delen met iedereen die daar behoefte aan heeft. Zorginstellingen kunnen elkaar helpen en inspireren met verduurzamen. Steeds meer zorginstellingen sluiten zich hierbij aan, zodat ze gezamenlijk tot een oplossing kunnen komen voor de vele diverse uitdagingen op duurzaamheidsgebied.

In de Green Deal wordt de zorg verduurzaamd door:

• de CO₂-emissie van de zorgsector terug te dringen;
• circulair werken te bevorderen;
• de hoeveelheid medicijnresten in oppervlaktewater en grondwater terug te dringen;
• het creëren van een leefomgeving in en buiten zorginstellingen die de gezondheid van iedereen bevordert.

Geen zorg is de duurzaamste zorg

Zou je deze problemen bij de kern aanpakken, dan kun je wel stellen dat de meest duurzame zorg, de zorg is die niet gegeven hoeft te worden. Zonder het gebruik van medicijnen bijvoorbeeld, zijn er ook geen resten in het afvalwater. In de zorg zou daarom meer oog moeten zijn voor preventie en het helpen van mensen aan een gezonde leefstijl. Daar pleit onder andere Evelyn Brakema, onderzoeker duurzaamheid en gezondheid voor. Het is noodzakelijk dat tijdens de opleiding van nieuwe artsen wordt gesproken over duurzaamheid waarin wordt meegenomen hoe de zorg die je wel moet geven, duurzamer maakt. Zo zijn er al medicijnen met een duurzamer alternatief en bestaan er milieukeuringen voor operatiekamers. Leer jonge artsen waar ze op kunnen letten en hoe ze de duurzamere zorg kunnen verlenen zodat ze hun patiënten op een duurzame manier – voor het milieu en hun eigen gezondheid – kunnen helpen.

Whitepaper duurzame zorg

Voor zorginstellingen liggen volop kansen om met duurzaamheid aan de slag te gaan, maar vaak ontbreekt kennis, een concrete strategie en actieplan. Hoe kun je als zorgorganisatie daadwerkelijk bijdragen aan de Sustainable Development Goals, een gezondere samenleving, zonder de werkdruk op te voeren? In deze Whitepaper lees je:

• Hoe je een integrale, duurzame toekomstvisie inbedt in jouw bedrijfsvoering en organisatie;
• Van nulmeting tot concrete duurzaamheidsmaatregelen;
• Meetbaar maken van duurzaamheidsambities en SDG-impact;
• Vaststellen van focus SDG’s en concrete doelen (KPI’s) voor jouw organisatie;
• Kennis en bewustwording over duurzaamheid en SDG’s vergroten;
• Geloofwaardig en effectief communiceren over duurzame ontwikkeling;
• Toepassen van duurzaamheidsversnellers;
• Creëren van groene ambassadeurs.